Pierwsze w Polsce muzeum poświęcone w całości historii reformacji polskiej, ze szczególnym uwzględnieniem Mazur.

Budynek probostwa, w którym znajduje się obecnie Muzeum, powstał w połowie XIX w., kiedy wzniesiono w Mikołajkach (wówczas: Nikolaiken) klasycystyczny kościół luterański według projektu Springera z Węgorzewa (Angerburga). Początkowo zbiory były eksponowane w kościele, a następnie w dawnym budynku liceum im. Marion von Dönhoff. W 2002 zostało przeniesione do obecnego budynku przy parafii ewangelickiej w Mikołajkach (Plac Kościelny 4).

Miejscowy pastor Władysław Pilchowski zgromadził bogate zbiory dokumentów, w większości starodruków, dotyczących historii reformacji głównie na Mazurach, Śląsku i Pomorzu oraz innych regionach I Rzeczypospolitej. W 1973, gdy Pilchowski był na emeryturze, utworzył Muzeum Reformacji Polskiej, którego zadaniem było przede wszystkim zachowanie cennych dokumentów, związanych z rozwojem protestantyzmu na Mazurach; takie dokumenty były często bezmyślnie niszczone w okresie PRL.

Adres:
Mikołajki, Pl. Kościelny, tel. 87 42 16 810, a w sąsiedztwie muzeum XIX-wieczny Kościół Ewangelicko-Augsburski.

źródło: Wikipedia